به گزارش پایگاه اطلاع رسانی خبر قم ، هرگاه نامي از اقتصاد برده مي شود، تمامي نگاه ها به خريد يا فروش يا بازار و بازرگاني و پول و دلار و چرخه هاي مختلف اقتصادي روانه مي شود، در صورتيکه بخش هاي ديگري از اقتصاد نيز وجود داشته که دگرگوني هاي مهمتري را در عرصه هاي فرهنگي و اخلاقي که پيش نياز فعاليت هاي اقتصادي هستند پديد مي آورند.

اقتصاد سالم و پويا را فرهنگ و اخلاقي سالم بوجود مي آورد و اگر فرهنگ يک کشور در مسير انحراف و ابتذال قرار گيرد، بطور طبيعي ذائقه و تقاضاي اقتصادي آن جامعه نيز همطراز با آن فرهنگ منحرف خواهد شد.

بنابراين تمرکز بر اقتصاد کلامي که يکي از بخش هاي مهم اخلاق اجتماعي بنام کم گويي و گزيده گويي است، مي تواند به عظمت و عزت افراد و سکون و امنيت در جامعه کمک نموده و زمينه هاي مناسبي براي رفتارهاي اجتماعي فراهم آورد.

اقتصاد کلامي همچنان که خودش يک پيش نياز براي فعاليت هاي ديگر است، متقابلاً به لوازمي نيازمند است که به تعدادي از آنها اشاره مي گردد:

1- سکوت: در آيات و روايات توصيه هاي فراواني راجع به کم حرفي و سکوت معنايي صورت گرفته است که تمامي آنها در جهت جلوگيري از گناهان بزرگي مانند دروغ و غيبت و تهمت و ناسزا و ده ها گناه ويرانگري است که هر کدام از آنها مي تواند دنيايي از گرفتاري و ناآرامي را به دامن جامعه سرازير نمايد.

اينکه در روايات شاهد عباراتي مانند «السکوت ذهب و الکلام فضه-سکوت طلا و سخن گفتن نقره است» هستيم، بخاطر اين است که سکوت لباس وقار به قامت انسان ها مي پوشاند و آنها را از عذرخواهي و التماس هاي بيهوده بي نياز مي سازد.

امام صادق (ع) در کلام زيبايي مي فرمايد: «دليل العاقل التفکر و دليل التفکر الصمت – نشانه عاقل فکر کردن و نشانه فکر کردن سکوت نمودن است. (بحارالانوار، جلد 75، صفحه 312)».

از اين روايت بخوبي استفاده مي شود که رابطه دقيق ميان بارور شدن فکر انديشه با سکوت وجود دارد و آن هم بدليل اين است که قسمت اعظمي از فکر انسان ها براي طرح سخنان بيهوده صرف مي شود در صورتيکه اگر انسان سکوت پيشه کند، اين نبودها متمرکز گرديده و فکر و انديشه سالم را به راه مي اندازد و درهاي حکمت را بر روي انسان مي گشايد. به همين جهت مردم سخن گفتن بسيار را دليل کم عقلي مي دانند.

يکي ديگر از آثار سکوت ايجاد آرامش و محبت است بخاطر اينکه بسياري از رنجش ها و عداوت ها از نيش هاي زبان و گردش بيهوده آن بوجود مي آيدکه سکوت معنادار مي تواند به تمامي اينها پايان بدهد امام رضا (ع) در تاييد اين اثر مي فرمايد: «و سکوت دري از درهاي دانش است. سکوت محبت مي آورد و دليل و راهنماهاي همه خيرات است. (اصول کافي، جلد 2)».

البته سکوت در برابر بي عدالتي و ظلم آن هم هنگامي که راه ديگري نمانده باشد و همچنين ذکر پروردگار عالم از اين عاقده مستثني است و جايز نيست. «لا تکثر في الکلام في غير ذکرالله».

عمل به جاي کلام: يکي ديگر از لوازم سکوت، عمل کردن به جاي حرف زدن است. در واقع ضمن توجه به اصل اقتصاد کلامي، به جلب اعتماد مردم و پيشرفت دستورات ديني و اخلاقي در جامعه نيز کمک مي شود.

امام صادق (ع) مي فرمايد: «کونوا دعاه الناس باعمالکم و لا تکونوا دعاه بالسنتکم-مردم را با اعمالتان فراخوانيد و با زبان هايتان دعوت کننده مردم نباشيد. (اصول کافي، جلد 2)».

اين دستور ناظر بر اين هدف مي باشد که اگر انسان ها بجاي حرف زدن به عمل کردن بپردازند، بسياري از چالش هاي اجتماعي که ناشي از پر حرفي و عمل نکردن به گفته هاست، از بين رفته و انسجام و اعتلاي بيشتري نصيب جامعه بشود.

از آن مهمتر، بساط سخن پراکني و لفاظي هاي بي مورد برچيده مي شود، زيرا اگر انسان ها بتوانند عامل به گفته هاي خود باشند و قبل از اينکه براي ديگران نسخه عمل بپيچند، خودشان به آنها عمل نمايند، خواهند توانست از شراره هاي زبان در امان بوده و اين مهم زبان آنها را همچون قلاده اي نگه خواهد داشت.

امام سجاد (ع) مي فرمايد: «السکوت راحه العقل-سکوت کردن موجب راحتي فکر و ذهن است.» و «الصمت مفتاح کل راحه من الدنيا و الاخره-سکوت کليد همه راحتي ها در دنيا و آخرت است.»

سردار "کاظم مجتبايي"فرمانده انتظامي استان قم