به گزارش پایگاه اطلاع رسانی خبر قم به نقل از خبرگزاری تسنیم از قم، آیت‌الله سید محمدمهدی میرباقری امروز در ششمین نشست هم‌اندیشی فقه حکومتی ضمن مقایسه نظریه فقه سرپرستی به‌صورت تطبیقی با نظریه فقه نظامات اجتماعی مرحوم شهید صدر اظهار داشت: فقه نظامات اجتماعی این است که متفتن به این نکته شدند که مسئله مستحدثه جدید فقه ما مسئله نظاماتی است که طراحی‌شده اسلام نیست و قوانین را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.

وی افزود: اگر این نظامات پذیرفته شوند هرچقدر بر احکام دینی و قوانین مدنی پافشاری کنید، حتماً این احکام و قوانین مدنی دستخوش تغییر می‌شوند، لذا باید به این نکته توجه کرد که ما به امری غیر از قوانین و احکام مدنی، احتیاج داریم که جلوی انحلال قوانین شرعی در نظامات غیر اسلامی را بگیرد.

عضو مجلس خبرگان رهبری راه‌حل را رسیدن به نظامات اسلامی دانست و تصریح کرد: راه‌حل آن  توجه به اثرگذاری  4 لایه در نظام سازی است یعنی اول ایدئولوژی‌ها، دوم رابطه آن با اعتقادات و اندیشه‌ها، سوم مکاتب که محور آن روش‌های تأمین عدالت اجتماعی از دیدگاه یک مذهب و ایدئولوژی است و چهارم قوانین خاص اجتماعی است.

وی نوآوری مرحوم شهید صدر را یک نوآوری اثرگذاری معرفی کرد و گفت: شهید صدر خود دریافت که روش دستیابی به این مکاتب، به نحو معهود در سنت اجتهاد ما ممکن نیست و بر اساس مسئله مستحدثه ای که شهید صدر در نیاز به نظامات اجتماعی مطرح کرده سه امتیاز کلی در نظریه فقه سرپرستی وجود دارد.

رئیس فرهنگستان علوم اسلامی در قم ادامه داد: نخستین آن در فقه سرپرستی این است که اگر یک ایدئولوژی مثل منفعت‌گرایی شخصی توانست مبنای شکل‌گیری اندیشه و مکتب و قوانین قرار بگیرد را هم باید به‌مراتب چهارگانه تحلیل شهید صدر و در ابتدای بحث اضافه کرد.

وی با بیان این موضوع که در نظریه فقه سرپرستی یک نظامات تولی و ولایت‌های اجتماعی قبل از شکل‌گیری ایدئولوژی‌ها وجود دارند که خودشان خصوصیات و لوازمی دارند، گفت: دومین مسئله در این باب این است که در نظریه فقه سرپرستی مسئله مستحدثه زمانه ما نظامات مدرن نیست، بلکه استراتژی "توسعه و تکامل نظامات" در مقیاس جهانی است.

آیت‌الله میرباقری بیان کرد:آنچه شهید صدر در شکل‌گیری نظامات جدید، مدنظر داشته از لوازم این استراتژی خاصِ مدیریت تحول و دگرگونی نظامات است، بنابراین فقه باید بالاتر از نظامات اجتماعی، اول به خود تحول و توسعه نظامات به‌عنوان یک مسئله فقهی توجه کند.

وی در ادامه  مسئله دوم ابراز کرد: در این نگاه مسئله این است که اگر ما بتوانیم نظامات موازی نظامات مدرن ایجاد کنیم بازهم  چون مدل مدیریت تحول و توسعه در عصر مدرن به نفع ولایت کفار تولیدشده است، نظامات ما در مسیر تحول، دوباره در دستگاه کفار منحل شده و در این شرایط تکلیف زمانه ما ساقط نمی‌شود.

عضو مجلس خبرگان رهبری به تبیین سومین مسئله پرداخت و افزود: شهد صدر می‌گوید که ما نیازمند مکتب(که دینی و غیردینی دارد) و علم(که البته دینی و غیردینی ندارد) برای رسیدن به قوانین و سازوکارها هستیم اما در نظر فقه سرپرستی برای رسیدن به سازوکار، غیر از مکتب و علم به برنامه(مدل) هم نیازمندیم البته با در نظر گرفتن این اصل که اسلامیت باید در هر سه دیده شود.

وی با تأکید بر رعایت اسلام و بازگشت هر سه نیاز، مکتب، علم و مدل به یک مبنا و عدم تشتت در مبنا گفت: حجیت این مبنا هم حجیت آن به حجیت برهان و استقرا نیست، بلکه باید تبعیت از وحی بتواند مبنا واقع شود، در فقه سرپرستی هم نظامات عینی اجتماعی و هم نظامات علمی باید مکتب داشته باشند.

رئیس فرهنگستان علوم اسلامی در قم با جمع‌بندی تمام نکات ضروری و موردتوجه در فقه سرپرستی عنوان کرد: بر اساس آنچه در دو نکته بالاگرفته شد فقه سرپرستی هم همان‌طور که شهید صدر سعی کردشان شارع برای تخاطب با مکلفین در موضوع نظامات آن را اثبات کند، ما نیز باید بتوانیم ثابت کنیم کهشان شارع این است که سرپرستی تکامل اجتماعی را موضوع خطابات خود قرار دهد یا نمی‌تواند.