به گزارش پایگاه اطلاع رسانی خبر قم به نقل از ستاد خبری «نشست هم‌اندیشی علم دینی» دکتر مرتضی خطیری به عنوان مقرر دیدگاه استاد مهدی گلشنی، امروز در «نشست هم‌اندیشی علم دینی» در بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی در مشهد مقدس که در حال برگزاری است، اظهار داشت: روند سیر تکامل علم طبیعی و نقش دین و فلسفه را در بیشتر آن حوزه تبیین کرده‌اند.
وی افزود: دو مسأله در دانشگاه مطرح است، یک مسئله الحاد است که بیشتر در رشته های فیزیک و زیست است و دوم مسأله علم دینی که آیا می‌توان در زبان روز علمی عرض اندام نماید؟
خطیری با بیان این پرسش که در نگاه استاد گلشنی، دین به چه معناست؟، گفت: همانطور که گفته شد، اشتراکات خیلی خوبی در بین نظریات مشاهده می‌شود، در نظریه استاد جوادی آملی متوجه برخی اشتراکات خصوصا در تعاریف و مبانی و ارتباط علم و دین و تأثیرگذاری بر یکدیگر وجود داشت.
وی ادامه داد: دین مجموعه‌ای از احکام عملی ارزش‌های اخلاقی و اعتقادات است که از سوی خداوند نازل شده و یک ساختار منسجم است که هم مبانی اعتقادی و هم ارزشی و اخلاقی دارد و به ویژه در مباحث کاربردی علم، تأثیر دارد.
محقق و پژوهشگر علمی با اشاره به بحث متافیزیک، گفت: متافیزیک به معنای عام، تأثیر زیادی در مراحل مختلف یک فعالیت علمی از ابتدا و تولید و نظریه تا انتها، یعنی کاربرد دارد، دو نکته اساسی وجود دارد، متافیزیک در ارائه نظریات جهان شمول و نیز در کاربرد بستر جامعه واقعی نقش ایفا می‌کند.
وی با بیان اینکه دین و متافیزیک چگونه به علم ربط پیدا می‌کند، خاطرنشان کرد: متافیزیک تجربی یا فلسفی وجود دارد، می‌توان جهان بینی دینی داشته باشیم، دین چتر خوبی است که علم را ذیل آن قرار بدهیم و یک رابطه طولی مطرح می‌شود که علم را ذیل چتر دین می‌دانند و دین چارچوب متافیزیکی برای علم تولید می‌کند.
خطیری ادامه داد: علم موجود چه مشکلاتی دارد که باید به سمت علم دینی برویم؟ علم موجود علمی است که دارای جهان بینی سکولار است که چارچوب‌ها دینی نیست، در علم سکولار سطوح بالاتر هستی را نادیده می‌گیرند، نگاه یک بعدی است، کل نگری نسبت به قضایا ندارند.
وی اظهار داشت: انسان، چند بعدی است و روح و ابعاد دیگری دارد که در تبیین پدیده‌ها نقش دارد، انسان یک بعدی نسبت به دغدغه‌های بنیادی انسان بی‌تفاوت است، آثار تخریبی علم هم که فراوان است، علم سکولار در تخریب محیط زیست، ابزار قدرت حاکمیت در کسب ثروت و چپاول دولت‌ها و بسیاری دیگر مشهود است.
محقق و پژوهشگر علمی گفت: علم دینی مطالعه جهان هستی در چارچوب متافیزیک دینی است، همه فرآیندها ذیل طرح کلان قرار می‌گیرد، علم و دین رابطه طولی دارند، ویژگی‌های علم دینی این است که خداوند خالق و نگهدارنده جهان هستی است، عالم منحصر در ماده نیست، هدف و غایتی کمال گرایانه دارد، یک نظام اخلاقی مدون است و جهان بینی توحیدی دارد.
وی تصریح کرد: در جامعه امروز ایران و جامعه جهانی، مشکلات فراوانی وجود دارد، حقارت شدیدی که نسبت به غرب وجود دارد بخاطر جذبه و هیمنه علم جدید است، بخاطر عدم حاکمیت جهان بینی اسلامی بر افکار عالمان مسلمان، به علم سکولار تن می‌دهند، حاکمان نیز بی‌تفاوت هستند که به عنوان نمونه می‌توان به اظهارات اخیر مسئولان کشور اشاره کرد.
خطیری خاطرنشان کرد: تمدن اسلامی یک دوره در زمان خواجه نصیر و ابوریحان محقق شده و دوباره محقق خواهد شد، باید به اندیشه‌های اصیل اسلامی برگردیم، در قرآن اصول بیان شده است، حدود بیست سال پیش پیشنهادی به مقام معظم رهبری دادند که نخست به صورت آموزشی دروسی ارائه شود و دوم اینکه تعامل علمی بین صاحبنظران در علم و دین صورت گیرد تا گفتگو و تبادل نظر ایجاد شود و سوم اینکه به سمت تولید علم دینی حرکت کنیم.
وی در پایان به چند اثر چاپ شده درباره علم دینی اشاره کرد و گفت: کتاب‌های مختلفی در مورد علم دینی نوشته‌اند که قرآن و علوم طبیعت، از علم سکولار تا علم دینی، علم و دین و معنویت در آستانه قرن بیست و یکم، تحلیلی از دیدگاه‌های فلسفی فیزیکدانان معاصر، خداباوری و دانشمندان معاصر غربی از جمله این کتاب‌ها به شمار می‌رود.
