به گزارش پایگاه اطلاع رسانی خبر قم به نقل از خبرنگار فعالیتهای قرآنی خبرگزاری فارس، پس از پیروزی انقلاب اسلامی سازمان تبلیغات اسلامی به منظور توسعه و نشر فرهنگ قرآنی سال 1360 راهاندازی و فعالیت خود را آغاز کرد. پس از مدتی در این سازمان یک اتاق به عنوان مرکز دارالقرآن با حضور چهرههای مختلف قرآنی و اساتید آن دوران در تهران تشکیل شد که در این مرکز بسیاری از تصمیمات قرآنی و فعالیتهای ارزشمند ملی تصمیمگیری و اجرایی میشد.
پس از مدتی با توجه به لزوم نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم، سیستمی برای جلوگیری از چاپ قرآنهای مغلوط احساس شد که بنا بر مصوبه چهارم اسفندماه 1362 شورای عالی تبلیغات اسلامی مسئولیت این امر خطیر بر عهده دارالقرآن قرار گرفت و با تشکیل شورای نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم و بخشنامه مورخ ششم مردادماه 1364 وزارت ارشاد این مجموعه رسماً فعالیت خود را آغاز کرد.
در سالهای گذشته افراد مختلفی مسئولیت معاونت نظارت بر چاپ و نشر قرآن را بر عهده داشتند که احمد زرنگار با حکم مهدی قرهشیخلو رئیس سازمان دارالقرآن روزهای نخست سال گذشته به عنوان معاون نظارت بر چاپ و نشر قرآن منصوب شد. پیش از این نیز وی به عنوان سرپرست این معاونت مشغول به فعالیت بود.
در سال 1397 با تغییراتی در سازمان دارالقرآن، زرنگار از این مسئولیت کنارهگیری کرد و باید دید که مدیران سازمان دارالقرآن چه تصمیمی برای ادامه روند این معاونت دارند.
کاهش زمان تصحیح قرآن از دو هفته به 5 روز
بر همین اساس احمد زرنگار معاون سابق نظارت بر چاپ و نشر قرآن سازمان دارالقرآن در گفتوگو با خبرنگار فعالیتهای قرآنی خبرگزاری فارس با اشاره به اقداماتی خود در دوره تصدی در معاونت نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم، اظهار داشت: از زمانی که وارد سازمان دارالقرآن شدم در دو بخش فعالیت کردم که یکی رونق و گسترش کمی و کیفی وضعیت موجود در معاونت نظارت بر چاپ و نشر قرآن بود و بخش دیگر را نیز میتوان درباره اقدامات جدید با به ثمر رساندن فعالیتهای نه چندان موفق عنوان کرد.
وی با بیان اینکه اقدامات معاونت نظارت بر چاپ و نشر قرآن در امور تصحیح و دیگری امور ناشران است، گفت: در بخش امور تصحیح تلاش کردیم مدت زمان تصحیح را کاهش دهیم تا وقتی ناشر قرآن چاپ شده را میآورد در زمان کوتاهی بتواند نتیجه و پاسخ خود را دریافت کند. ابتدا این زمان دو هفته بود که با اقدامات مختلف این زمان را در وهله اول به 10 روز و در وهله دوم به حدود یک هفته یعنی 5 تا 7 روز رساندیم که این اقدام در 15 سال گذشته صورت نگرفته بود.
ارتقای توانمندیهای کارشناسان تصحیح قرآن
زرنگار با اشاره به پالایش و ارتقای کارشناسان تصحیح قرآن کریم، افزود: زمانی که در معاونت نظارت بر چاپ و نشر قران مشغول به کار شدم تلاش کردم افرادی که با این معاونت همکاری میکنند با شیبی خوب آموزش داده و افراد جدید را نیز وارد کنم، چرا که به فرموده مقام معظم رهبری باید جذب حداکثری و دفع حداقلی داشت بر همین اساس در این مدیت فعالیت هیچ کدام از کارشناسان و فعالان را حذف نکردیم بلکه حدود پنج نفر از حافظان، فعالان و فعالان رشتههای علوم قرآن و تفسیر را وارد مجموعه کرده و دورههای متعددی برگزار کردیم تا از این طریق علاوه بر آموزش انواع رسم و ضبطهای قرآن در کشور و جهان اسلام، ادبیات زبان عربی را نیز مورد توجه قرار دهیم.
رونق خطوط ایرانی/ کاهش 30 درصدید چاپ قرآن به خط عثمانطه
وی با بیان اینکه در دو سال اخیر خطوط ایرانی را رونق بخشیدیم، خاطر نشان کرد: در گذشته خط عثمانطه مورد توجه بسیاری قرار داشت و ناشران بیشتر به چاپ قرآن به این استاد خوشنویسی رغبت داشتند به طوری که چاپ قرآن به خط عثمانطه 90 درصد بود، اما با تلاشهای صورت گرفته تا 6 ماهه نخست سال گذشته این تعداد به 60 درصد کاهش یافت و بسیاری از ناشران ترجیح دادند که قرآنهایی به خط اساتید و خوشنویسان ایران چاپ کنند که در این زمینه مصوبه مجلس شورای اسلامی، تأئیدیه شورای نگهبان و ابلاغیه ریاست جمهوری به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر قانون حمایت از چاپ قرآن به خط مفاخر ملی بسیار مؤثر بود.
زرنگار با اشاره به اینکه بر اساس قانون چاپ قرآن به خط مفاخر ایرانی، ناشرانی که از خطوط ایرانی استفاده کرده و قرآنهایی به خط مفاخر ملی چاپ کنند مورد حمایت ارشاد قرار میگیرند، تصریح کرد: ما در سازمان دارالقرآن مقرر شد نمونه قرآنهایی به خطوط مفاخر ملی را به ارشاد ببریم تا آنها این قرآنها را در کمیته خرید قرار دهند و سالانه با خرید این قرآنها از ناشران حمایت کنند. در این بین خطوطی مثل مرحوم میرزا احمد نیریزی مورد توجه بیشتری قرار گرفت که البته خط این استاد ایرانی از خطوط زیبا از لحاظ خوشنویسی، شیوه کتابت و نوع نگارش است که به دلیل سادگی برای عموم نیز سهلالقرائت نیز است.
توجه به آسان شدن قرائت قرآن برای ایجاد انس عمومی با قرآن
وی به طراحی فونتهای قرآنی برای آسان شدن قرائت قرآن اشاره کرد و گفت: برخی از شرکتها که کارهای قرآنی نیز انجام میدهند فوتهایی طراحی کرده و ساختند. شرکتهای گام الکترونیک و مؤسسه مریم فونتهایی همچون فونت «امیر» و «نیریزی» را طراحی کردند که مورد استقبال نیز قرار گرفت چرا برای عموم و افراد مبتدی خواندن قرآن از روی مصحفهایی که از فونت استفاده شده به مراتب آسانتر از خطوط است به همین دلیل برای ارتقای فرهنگ قرآنی که با تلاوت و خواندن کلام وحی آغاز میشود این فونتها را طراحی و در اختیار ناشران قرار دادیم.
طراحی فونتهای قرآنی/نصب بارکد و هولوگرام برای جلوگیری از تخلفات
زرنگار با بیان اینکه تصحیح متون قرآنی در فضای مجازی نیز از دیگر اقدامات معاونت نظارت بر چاپ و نشر قرآن سازمان دارالقرآن در دوره مسئولیت من بود، افزود: اکنون فضای مجازی بسیار توسعه یافته است که با بررسی صورت گرفته متون قرآنی در فضای الکترونیک و مجازی اشکالات بسیاری داشت که برای رفع این مشکل تفاهمنامهای بین سازمان دارالقرآن با مرکز رسانههای دیجیتال وزارت ارشاد به امضا رسید که این روند در سال 1396 اجرایی شد و با این تفاهمنامه مرکز رسانههای دیجیتال مکلف شد از فونتهای تصحیح شده که سازمان دارالقرآن در اختیار آنها قرار میدهد، استفاده کند و در صورت لزوم و درخواست نرمافزار و سایتها برای قرار گرفتن فونت خود، فایل آن را در اختیار مصححان قرار دهند و پس از تصحیح همان فایل اصلاح شده را بارگذاری کنند.
معاون سابق نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم سازمان دارالقرآن گفت: یکی دیگر از اقدامات پیگیری بارکد و هولوگرام بر روی مجوزهای چاپ و نشر قرآن کریم بود که نهایی و مصوب شد که پس از جلسات کارشناسی متعدد مقرر شد بر روی هر قرآنی که با مجوز از سوی سازمان دارالقرآن چاپ میشود، بارکد و پس از دریافت مجوز نشر هولوگرام نصب شود تا از این طریق از تخلفات احتمالی در زمینه چاپ و نشر قرآن کریم جلوگیری کنیم.
قراردادن علامت سکون و کمکی برای مفاتیح و ادعیه
وی با اشاره به اینکه آمادهسازی متن دعای مفاتیح و قرار دادن علامت سکون و کمکی نیز از دیگر فعالیتها به شمار میرود، خاطر نشان کرد: متن دعاهای موجود در ادعیه و مفاتیح نیازمند تصحیح بود که البته مرکز طبع و نشر این اقدام را انجام داده بود، اما این ادعیه و مفاتیحها کم علامت بودند و همین امر موجب بدخوانی در قرائت ادعیه میشد بر همین اساس ما برای سهولت قرائت برای افرادی مبتدی و عموم مردم ادعیهها و متون مفاتیح را با علامت بیشتر تکمیل کردیم، به طوری که علامت سکون و کمکی نیز به آن افزودیم و این فایل آماده قرارگیری در اختیار ناشران است؛ با این اقدام ناشران با فراغ بال این ادعیه را چاپ میکنند. همچنین با توجه به اینکه 19 سوره و بیش از 800 عبارت قرآنی در مفاتیح وجود دارد این آیات و متون نیز تصحیح شده است که اقدام ارزشمندی بود.
استانداردسازی چاپ قرآن کریم/ نظارت بر چاپ قرآن در چاپخانه
زرنگار در ادامه به آماده سازی استانداردهای چاپ قرآن کریم اشاره کرد و گفت: این کار منوط شد به اینکه علاوه بر ناشران تهران، ناشران قم نیز نسبت به این استانداردها نظرات خود را اعلام کنند، بر همین اساس تصویب و اجرایی شدن آن به طول انجامید. ما در تهران با برگزاری جلسات استانداردهایی مصوب کردیم و در انتظار نظرات ناشران در قم بودیم که این استانداردها باید سال 1397 نهایی و اجرایی شود. همچنین قرار شد همایشی در قم برگزار شود تا استانداردها نیز برای کیفی سازی چاپ قرآن انجام شود.
معاون سابق نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم سازمان دارالقرآن با بیان اینکه پیگیری بازرسیها را در سال گذشته مورد توجه قرار دادیم، خاطر نشان کرد: در گذشته بازرسیها در زمینه چاپ و نشر قرآن کریم کمتر مورد توجه قرار داشت. برای این امر نیروی خاصی لازم بود اما مشکلاتی مانع جذب نیرو در این زمینه میشد تا اینکه در دیداری با ناشران قم و بازدید از چاپخانههای آنجا طرحنامهای نوشتیم تا سال 1397 چندین نوبت در مرحله چاپ بازرسی صورت گیرد. با اجرایی شدن این اقدامات کوچکترین تخلفات احتمالی نیز در چاپ و نشر قرآن از بین میرود و در صورت اجرای آنها تمامی قرآنهای موجود در بازار بدون هیچگونه اشتباه به دست مردم میرسد.
وی با اشاره به اینکه در این مدت فعالیتهای متعددی انجام شده است که یکی دیگر تکمیل و به روز شدن آرشیو قرآنها است، گفت: قرآنهایی که قبل از سال 1364 به چاپ رسیده بود به دلیل عدم وجود نظارت بر آن دارای اشکالاتی است که ازاین قرآنها لیست برداری شد تا از آنها برای کارهای تحقیقاتی و پژوهشی مورد استفاده قرار گیرد.