حضرت معصومه (سلام الله علیها) خواهر امام رضا (علیه السلام)، بانویی که به شوق دیدار برادر از مدینه راهی ایران شد و در اواسط راه و در شهری مقدس به نام قم از دنیا رفت.
ائمه معصومین پیرامون کرامات و بزرگواری این بانوی بهشتی احادیث فراوانی را فرموده اند و ایشان را شفیعی برای رسیدن به بهشت الهی معرفی کرده اند.
اما واقعا دلیل اینکه حضرت معصومه (سلام الله علیها) را شفیع انسانها برای رسیدن به بهشت میدانند و برای زیارت قبر ایشان پاداش تعیین کرده اند چیست؟!
در همین راستا پایگاه اطلاع رسانی خبر قم (قم نا)به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان مطالبی را پیرامون بزرگواری و شفاعت حضرت معصومه (سلام الله علیها) آماده کرده است که پیشنهاد میکنیم حتما مطالعه نمایید.
حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها)
حضرت معصومه (سلام الله علیها)، در روز اول ذیقعده سال ۱۷۳ هجری، در شهر مدینه چشم به جهان گشود و به کریمه اهل بیت (سلام الله علیها) مشهور گردید تا ائمه اطهار (علیهم السلام) به وجودشان افتخار کنند. امام رضا (علیه السلام) برادر بزرگوارشان به ایشان لقب «معصومه» به معنی بانویی بهشتی، غرق در عبادت و نیایش، پیراسته از زشتیها و شبنم معطر آفرینش دادند و فرمودند: «هرکس معصومه را در قم زیارت کند، مانند کسی است که مرا زیارت کرده است».
بیشتر بخوانید: گوشهای از زندگی حضرت معصومه (سلام الله علیها)
مگر این بانو کیست؟ که امام صادق (علیه السلام) در رویای صادقه به آیت الله مرعشی که با دعا و راز و نیاز، تلاش پیگیری را برای یافتن قبر مطهر حضرت زهرا (س) آغاز کرده خطاب فرمود: برتو باد به کریمه اهل بیت. بانویی که شفیع روز محشر خواهد بود همانند مادر پاکش فاطمه اطهار (س).»
حضرت معصومه (س) در سال ۲۰۱ هجری قمری برای دیدار برادرش امام رضا (ع) در طوس، از مدینه به ایران آمد؛ اما در میانه راه، به علت بیماری درگذشت و در قم مدفون شد.
مقام عصمت و شفاعت حضرت معصومه (سلام الله علیها)
عبارت «یا فاطمه اشفعی لی فی الجنه فإنّ لک عند الله شأن من شأن» یکی از عبارتهایی است که در زیارتنامه حضرت معصومه آمده و از این جهت که این زیارتنامه از سوی معصوم صادر شده بسیار محل تامل است.
زیارتنامه حضرت معصومه (سلام الله علیها) شناسنامه معرفی این مخدره عالی مقام است. حضرت امام رضا (علیه السلام) با این زیارتنامه مقامات این مخدره را بیان فرمودند.
شاید طلب شفاعت حضرت رضا (علیه السلام) در این زیارتنامه بر اساس این واقعه تاریخی قابل تحلیل باشد که در آخرین وداع امام حسین (علیه السلام) با حضرت عقیله بنی هاشم (سلام الله علیها) آمده است که امام خطاب به حضرت زینب (سلام الله علیها) میفرماید: «یا اختاه! لا تنسینی فی صلاه اللیل» یعنی من را در نماز شبت فراموش نکن.
ببینید: قرائت زیارتنامه حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) توسط رهبر انقلاب
حضرت سیدالشهدا با این جمله میخواهد به همگان مقام حضرت زینب (سلام الله علیها) را معرفی کند که میتواند برای، ولی خدا دعا کند؛ لذا طلب شفاعت حضرت رضا (علیه السلام) در زیارتنامه حضرت معصومه (سلام الله علیها) اشاره به مقام نورانی حضرت معصومه (سلام الله علیها) دارد.
با توجه به طلب شفاعتی که در این فراز از حضرت معصومه (سلام الله علیها) میکنیم از کلمه شأن در ادامه این فراز زیارتنامه نیز اینگونه برداشت میشود که این شأن همان حق شفاعت است.
در باب مقام شفاعت حضرت معصومه (سلام الله علیها) ذکر این روایت خالی از لطف نیست که امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «الا ان للجنة ثمانیة ابواب ثلاث منها الی قم فیها امراة هی من ولدی اسمها فاطمة بنت موسی، تدخل بشفاعتها شیعتی الجنة باجمعهم» یعنی آگاه باشید بهشت هشت در دارد که سه در آن به سوی قم است.
بانویی از فرزندان من در آنجا وفات میکند که نامش فاطمه دختر موسی است. همه شیعیان ما به شفاعت او وارد بهشت میشوند.»
اگرچه عصمتی که برای ائمه معصومین قابل تصور است ویژه چهارده معصوم بوده و ناظر به مقام ولایت الهی آنان است، ولی دیگران نیز میتوانند بهرهای از مقام عصمت داشته باشند.
حقیقت امر این است که در مورد بعضی از امامزادگان مثل وجود نازنین حضرت عباس (علیه السلام) و حضرت علی اکبر (علیه السلام) و حضرت معصومه (سلام الله علیها) شواهد و قرائنی وجود دارد که عصمت را برای آنان ثابت میکند.
در مورد حضرت معصومه (سلام الله علیها) یکی از شواهد این است که در روایتی از امام رضا (علیه السلام) به صراحت از نام معصومه برای آن بانوی بزرگوار استفاده شده است در حالی که اسم آن حضرت فاطمه بوده است.
امام رضا (علیه السلام) میفرماید: «من زار المعصومه بقم کمن زارنی» اینکه امام لقب معصومه به حضرت فاطمه بنت موسی بن جعفر (سلام الله علیهما) دادهاند یکی از شواهد عصمت ایشان است.
از طرف دیگر در مبانی دینی ما آمده است که معصوم را کسی به غیر از معصوم نمیتواند دفن کند. در این مورد روایتی وجود دارد که برای دفن حضرت معصومه (سلام الله علیها) حضرت امام رضا (علیه السلام) و امام جواد (علیه السلام) حضور یافتند.
کسی به حرم حضرت معصومه(سلام الله علیها) برود دست خالی بر نمیگردد
یکی از القابی که اختصاص به حضرت معصومه (سلام الله علیها) دارد، "کریمه اهل بیت" است، لقبی که خاص ایشان بوده. ما در میان ائمه کریم اهل بیت داریم که اختصاص به امام حسن مجتبی است و نیز کریمه اهل بیت که خانم حضرت معصومه سلام الله علیها میباشند.
کرامت به معنای بزرگی و عظمت و بخشش فوق العاده، گشاده دست، اهل گذشت میباشد. به خداوند عرضه میداریم: یا اکرم الاکرمین: ای کسی که از کرامتها کرامتش بالاتر است.
کریم اهل بیت یعنی "مفتوح الباب للاحسان"؛ "کسانی که خانه کرامتشان برای احسان و بخشش باز است. " حضرت معصومه بسیار با کرامت هستند. کسی به حرم حضرت معصومه برود دست خالی بر نمیگردد و حاجتی بخواهد ان شاء الله به آنها عطا میشود.
مرحوم آیت الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی از پدرشان مرحوم آیت الله سید محمود نجفی مرعشی، نقل میکنند که؛ "من سالها دنبال این بودم که قبر حضرت زهرا سلام الله علیها را بیایم. سالها نذر کردم، توسل جستم تا در خواب امام صادق یا باقر علیهما السلام را دیدم. (تردید از خود آیت الله نجفی بوده است.)
ببینید: جلوه ای زیبا از حرم حضرت معصومه(سلام الله علیها)
در خواب به ایشان میفرمایند که چرا انقدر تلاش میکنی و نا آرام هستی؟ گفتم اقا من میخواهم قبر حضرت زهرا(سلام الله علیها) را بدانم کجا است و حضوری بروم. حضرت فرمودند: (به این مضامین) مخفی بودن آن سری دارد که تا ظهور امام زمان علیه السلام هم امکان پیدا شدنش نیست.
نکتهای که حضرت در خواب میفرمایند این است که "علیک بکریمة اهل البیت".
مرحوم آیت الله مرعشی گفتند: من فکر کردم حضرت زهرا(سلام الله علیها) را میفرمایند که گفتم خوب آقا من هم دنبال همین امر بوده و به دنبال قبر حضرت زهرا(سلام الله علیها) هستم. فرمودند: نه! حضرت معصومه (سلام اله علیها) در قم.
بعد در ادامه به این مضمون فرمودند: هر جلالت و عظمتی که قرار بود در حرم حضرت زهرا(سلام الله علیها) قرار دهند، آن را در حرم حضرت معصومه قرار داده اند و این نکته مهمی است که این در مورد هیچ کدام از امامزادگان دیگر مطرح نشده است.
پاداش عظیم زیارت مرقد حضرت معصومه (سلام الله علیها)
در مورد پاداش زیارت مرقد حضرت معصومه (سلام الله علیها) روایات متعددی از امام معصوم (علیه السلام) نقل شده است. روایات زیر هر کدام پیام ویژهای از عظمت مقام حضرت معصومه (سلام الله علیها) میدهد.
۱) امام صادق (عایه السلام) در ضمن گفتاری فرمود: «مَنْ زارَها وَ جبت لَهُ الْجَنَه؛ کسی که او را زیارت کند، بهشت بر او واجب میگردد.»
۲) نیز فرمود: «اِنَ زیارتَها تَعْدِلُ الْجَنَهَ؛ همانا زیارت او برابر کسب بهشت است.»
۳) سعد بن سعد اشعری میگوید: در مورد پاداش زیارت قبر حضرت مصعومه (سلام الله علیها) از امام رضا (علیه السلام) پرسیدم، فرمود: «مَنْ زارَها فَلَهُ الْجَنَهُ؛ کسی که او را زیارت کند، پاداش او بهشت است.»
۴) در مورد دیگر فرمود: «مَنْ زارَها عارِفاً بِحَقِها فَلَهُ الْجَنَهُ؛ کسی که او را از روی معرفت به شأن و مقامش، زیارت کند، پاداش او بهشت است.»
۵) مَنْ زارَ الْمَعْصُومَهَ بِقُمْ کَمَنْ زارَنی؛ کسی که معصومه (سلام الله علیها) را در قم زیارت کند، مانند آن است که مرا زیارت کرده است.
در این روایت پاداش زیارت قبر شریف حضرت معصومه (سلام الله علیها)، برابر پاداش زیارت حضرت رضا (علیه السلام)، امام معصوم قرار داده شده است، زید شحام از امام صادق (علیه السلام) پرسید: پاداش کسی که یکی از شما را زیارت میکند چیست؟ آن حضرت در پاسخ فرمود: «کمن زار رُسْولَ اللهِ؛ مانند کسی است رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را زیارت نموده است.
بیشتر بخوانید: دلیل وجود این همه امامزاده در ایران چیست؟
حضرت رضا (علیه السلام) فرمود: «اَلا فَمَنْ زارَنِی وَ هُوَ عَلی غُسلٍ، خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ کَیَوْمٍ وَلَدَتْهُ اُمُهُ؛ آگاه باشید، کسی که مرا در حالی که غسل زیارت کرده زیارت کند، به گونهای از گناه بیرون آید و پاک میشود که هنگام تولد از مادرش از گناه پاک بود.» لذا بعید نیست که زیارت حضرت معصومه (سلام الله علیها) نیز چنین آثاری داشته باشد.
۶) مولی حیدر خوانساری مینویسد: روایت شده، امام رضا (علیه السلام) فرمود: هر کس نتواند به زیارت من بیاید، برادرم را در ری (یعنی امام زاده حمزه را که در کنار مرقد حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) قرار گرفته است یا خواهرم حضرت معصومه (سلام الله علیها) را در قم زیارت کند، به همان ثواب زیارت من میرسد.
اوضاع علم در آخرالزمان
در حدیثی مشهور است که علم در آخر الزمان مثل ماری که خود را جمع میکند، از کوفه خود را جمع کرده و به سمت قم پرتاب میکند و علم از آن جا به تمام دنیا منتشر میشود و قم مأمن و مأوای اهل بیت(علیهم السلام) میشود که این هم شد.
بیشتر بخوانید: دلیل هجرت احمد بن موسی (علیه السلام) به ایران چه بود؟
از زمان مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری حوزه علمیه قم تأسیس شد. با اینکه در زمان رضاخان بود که عمامهها بر میداشتند و اجازه نمیدادند لباس روحانیت باقی بماند. بعد در زمان آیت الله بروجردی حوزه توسعه یافت و اکنون هم بزرگترین پایگاه فق و دانش و معارف اهل بیت(علیهم السلام) قم است و چقدر آثار از اینجا به دنیا توسعه داده و منتشر میشود.