همصحبتی با یکی از دوستان سبب شد تا راهم به مکانی متفاوت باز شود و در آنجا شلوغی محیط سبب آن شد تا با برخی از حاضران در این مکان به گفتوگو بپردازم. اینجا یکی از سفرهخانههای مجوز دار شهر است که میز خالی برای نشستن در آن وجود ندارد و به همین خاطر هم قهوهخانهدار نزدیک به 15 صندلی قدیمی رویهم چیده تا افرادی که تازهوارد آنجا میشوند بر روی آن بنشیند، حداکثر مهلت توقف و برای یک وعده مصرف قلیان در این مکان 45 الی 1 ساعت است.
نگاه اولیهای که از قهوهخانه در ذهن جامعه نقش میبندد مکانی بوده که نوعاً افراد کهنسال و پا به سن گذاشته آنجا را پاتوق خود کرده و بیشتر محلی برای خوردن چای، املت و یا دیزی است و گاهی برخی افراد نیز قلیان مصرف میکردند، اما حقیقت تلخ این بوده که امروز به ندرت فرد پا به سن گذاشتهای را میتوان در سفرهخانههای شهر مشاهده کرد، اصولاً رونق و توسعه سفرهخانهها رابطه مستقیمی با پایین آمدن سن مصرف و گرایش نوجوانان و جوانان به این ماده افیونی دارد.
در اغلب سفرهخانههای شهر دیگر خبری از دیزی و املت نیست، بگذریم از اینکه در روزگار نه چندان دور این محافل فرصتی برای نمایشهای بزمی و ملی و پردهخوانی بود، هر چند رونق و گسترش این قبیل محافل در هر شرایطی پسندیده نیست چراکه رابطه مستقیمی با از بین رفتن سلامتی و افتادن در گردنه بسیاری از بیماریهای مرگبار دارد.
سرویسدهی در بیشتر سفرهخانههای تازه تأسیس شهر در قلیان و چای خلاصه میشود و البته بالای هر میز کاغذی نصبشده و در آن رمز وای فای سفرهخانه نیز نوشتهشده است، اکثریت افرادی که اینجا هستند جوان و یا نوجوانانی بوده که هنوز پشت لب خیلی از آنها سبز نشده است، و دائماً سرشان در گوشی تلفن همراه گرم است و به ندرت حواس خود را به اطراف پرت میکنند.
رامین سلیمی سیساله مالک این سفرهخانه است، نزدیک به 14 ماه بوده که سفرهخانه دایر شده و در این مدت بیش از یکساله مشتریان زیادی جذب کرده است، او معتقد است قهوهخانهداری در مقایسه با شغلهای دیگر درآمد قابل قبولی دارد چراکه با جرئت میتوان گفت 70 درصد پولی که از مشتری دریافت میشود سود خالص است، اما با توجه به اینکه از ساعتهای ابتدایی صبح تا پاسی از شب و حدود ساعت 2 نصف شب مدام مشغول سرویسدهی است رقم قابلتوجهی نیست.
سلیمی اغلب مشتریان خود را افراد تحصیلکرده و دارای تحصیلات دانشگاهی میداند و با نشان دادن برخی از آنها میگوید: قبل از اینکه رسماً وارد این کار شوم فکر میکردم اداره سفرهخانه سرو کله زدن با عدهای اراذلواوباش است اما الآن اغلب افرادی که در اینجا هستند دارای تحصیلات دانشگاهی هستند.
حقیقت تلخی که به آن باید اعتراف کرد افزایشی سفرهخانهها تازه تأسیس در نقاط مختلف شهر در دو سه سال گذشته بوده که بخش مهمی از آن ناشی از کمبود سرانههای ورزشی و تفریحی مدرن، قابلاعتنا و جذاب در شهر برای پر کردن اوقات خالی و فراغت و بخش دیگر نیز ناشی از پایین آمدن سن مصرف قلیان است، به جرئت میتوان ادعا کرد در درجه نخست رونق سفرهخانهها به دلیل پایین آمدن سن مصرفکنندگان است.
اصغر باقری دانشجوی ترم شش مکانیک است و میگوید تنها دلیلی که مرا بعضی شبها به قهوهخانه میکشاند کلافگی ناشی از نشستن در خانه و پر کردن این خلأ است، علت اینکه با دوستم به اینجا میآییم پیدا نکردن مکان تفریحی جذاب قابلاعتنای برای تفریح و گذاران اوقات فراغت در شهر است.
وی از اینکه قلیان مصرف میکند احساس خوبی ندارد و ادامه میدهد: اگر چندین مرکز تفریحی مناسب مانند شهربازیهایی که در شهرهای دیگر وجود دارد یا پارکهای آبی، باغوحش، تئاتر و غیره در دسترس جوانان قمی بود قطعاً تعداد آمدن ما به اینجا بسیار کمتر بود، شهر ما در حاضر فکر میکنم هیچ شهربازی فعالی ندارد.
عرفان جباری جوان 22 سالهای دیگری است که هر شب دو ساعت از وقتش را در پای قلیان مصرف میکند، او در یک واحد تولید کفش کار میکند و حقوق و درآمد مناسبی دارد، عرفان میگوید: وقتی در سفرهخانه مینشینم احساس میکنم انسان بزرگ و قابلاعتنایی هستم و دیگران از من حساب میبرند درحالیکه وقتی بیهدف در خیابان دور میزنم چنین حسی ندارم.
وی ادامه میدهد: یادم هست وقتی ما کودک بودیم در طول ماه یکی دو بار همراه خانواده به شهربازی میرفتیم اما الآن سراغی از شهربازیهای تعطیلشده نیست و به جای آنها نیز مراکز تفریحی دیگر تأسیس و راهاندازی نشده است.