کد خبر ۷۳۹۸۶ انتشار : ۹ خرداد ۱۳۹۸ ساعت ۱۳:۵۹

قیز قلعه‌سی مثالی پیشنهادی برای هماهنگی بین دستگاهی

سیدمحسن محسنی

در جلسه‌ای که حدود دو سه هفتۀ پیش به اتفاق دو تن از فعالان گردشگری با خبرنگاران در خصوص موانع گردشگری در قم داشتیم، بنده ضمن برشماردن ترتیبات توسعه که شمولیت کلی برای تمام کشور داشت، در پاره‌ای جاها به صورت جزئی به قم هم اشارتی داشتم.
پیش از همه باید بگویم چون به اقتضای شغلی در پاره‌ای از جلسات اداری به نمایندگی محل کارم شرکت می‌کنم به عینه دغدغۀ ادارات و عده‌ای از مقامات را برای اشتغال می‌بینم. از طرفی با توجه به ظرفیت عظیم گردشگری در کشور و به طور خاص در قم بسیار متعجب می‌شوم که چرا به این ظرفیت کم‌نظیر و بلکه بی‌نظیر عنایت و التفاتی درخور نمی‌شود. اینک می‌خواهم یک نمونه را مطرح کنم.
یکی از عوامل توسعۀ گردشگری، هماهنگی بین دستگاهی آن هم به طور سیستماتیک است. دستگاه‌های اصلی برای این امر شامل میراث فرهنگی به عنوان محور اصلی و شهرداری و فرهنگ و ارشاد اسلامی و اوقاف و راه و شهرسازی و در رأس آنها استانداری است. پاره‌ای دیگر از دستگاه‌ها حسب موضوع ممکن است به آنها ملحق شوند؛ مثلا در بحث گردشکری سلامت، دانشگاه علوم پزشکی.
 قیز قلعه‌سی قم یکی از قلاع باستانی و شگفتی‌آور ایران در فراز کوهی در جوار جمکران  است. این قلعه را تا ندیده بودم به ارزش و اهمیت آن هم واقف نگردیده بودم. اهل فن باید آن را ببینند و آن‌گاه از لسان و قلم آنها بر ارزش این بنای تاریخی وقوف پیدا کنیم.  
قیز قلعه‌سی بر بلندی کوهی در پشت کوه دو برادران قم است. هنگامی که به این منطقه وارد می‌شویم با تشکیلات کارگاهی شرکتی راه‌سازی روبه‌رو می‌شویم که گویا کار پیمانکاری‌اش تمام شده است و ماشین آلات از کار افتاده و ابزارآلات خود را در آن‌جا انبار کرده است. کمی آن طرف‌تر در تصرف شهردای است. تقریبا و با مقداری تفاوت با همین وضعیت. تا رسیدن به قلعه بیننده با انبوهی از زباله و نخاله‌های پراکنده در بین راه رودررو است. زمانی که به قلعه می‌رسیم راهنمای فلزی زنگ زده و ناخوانا مربوط به ثبت این اثر ملی را می‌بینیم. در اطراف خود قلعه چاله‌های متعددی دیده می‌شود که ناشی از حفاری گنج‌یابان است. قلعه در گذر زمان و گاهی از دست ما انسان‌ها به‌شدت آسیب دیده است و گویا هیچ‌گاه هم دست مهربان ترمیم و تعمیر بر سر و روی آن کشیده نشده است.
برای این‌که این گوهر کمیاب بلکه نایاب به ما بهره‌رسان شود و اشتغال و رونق گردشگری ایجاد کند نیاز به «هماهنگی» حداقل سه دستگاه است:
۱. ادارۀ  راه و شهرسازی. این اداره با توجه به مادۀ 10 قانون زمین شهری و تفویض اختیاری که از سازمان ملی زمین و مسکن دارد، متصدی اراضی منطقه است.
۲. شهرداری. شهرداری طبق قانون شهرداری و قانون تعاریف محدوده و حریم شهر ... و مقررات مربوط دیگر، متکلف امور شهری و نظارت در ارضی یاد شده است.   
۳. ادارۀ میراث فرهنگی. این اداره حسب قانون راجع به حفظ آثار ملی (مصوب 1309) و اساسنامۀ سازمان میراث فرهنگی و مقررات دیگر متصدی و مسئول ابنیۀ تاریخی و آثار ملی است.
چگونه هماهنگی شکل بگیرد؟
 به نظر بنده باید نخست اداره راه و شهرسازی از متصرفان منطقه ازالۀ ید کند. سپس در اجرای مقررات مربوط و دستورالعم‌های ابلاغی از جمله مادۀ 22 الحاقی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت نسبت به واگذاری اراضی به خود شهرداری یا اشخاص صلاحیت‌دار اقدام کند.
سپس شهرداری نسبت به آماده‌سازی منظری یعنی پاکسازی منطقه از زباله و نخاله و ایجاد فضای سبز و امکانات رفاهی دیگر اعم از رستوران‌ها و سرویس‌های بهداشتی یا هر بنای مورد نیاز دیگر تا مدخل قلعه اقدام کند.
میراث فرهنگی باید به‌سرعت قلعه را ترمیم و تعمیر بایسته و امکان دسترسی (چون منطقه صعب العبور است) بدان‌جا را برای تمام یا بیشتر مردم آماده کند.
بلی موقعیت بسیار ممتاز و نزدیکی به جمکران و در واقع شهر و کوهستانی و خوش منظره بودن منطقه و ساختمان شگفت‌آور و دیدنی قلعه و البته با به کار بردن مقداری تدبیر و سلیقه و ذوق و صرف مبلغی هزینه موجب می‌شود که «ابر و باد و مه و  خورشید و فلک [هم] در کار» شوند تا ما حجم عظیمی از گردشگر از داخل و خارج کشور به منطقه جذب و برای بسیاری اشتغال و درآمد ایجاد کنیم و در پی نانی به کف آوریم و صد البته به غفلت نخوریم

شماره پیامک قم نا: 50001717150598رایانامه: info@Qumna.com