به گزارش پایگاه اطلاع رسانی خبرقم (قم‌نا)، کاروانسرای دِیرِ گچین یکی از بزرگ‌ترین کاروانسراهای کشور می‌باشد که ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن باعث شده تا به «مادر کاروانسراهای ایران» شهرت یابد. این کاروانسرا در مسیر تاریخی ری به قم قرار داشته و در ۸۰ کیلومتری شمال شرق شهر قم و در میانه پارک ملی کویر است.
احداث این بنا به دوره ساسانی باز می‌گردد که در دوره های سلجوقیان، صفویان و قاجاریان مورد مرمت قرار گرفته است. همچنین علت نامگذاری آن به دلیل وجود گنبدی از جنس گچ در آن بوده که امروزه اثری از آن گنبد به چشم نمی خورد.
معماری این اثر تاریخی به شکل چهار ایوانی دوره سلجوقیان بوده که ۱۲۰۰۰ مترمربع وسعت داشته و شامل فضاهای مختلف انسانی، دامی و رفاهی همچون حجره های مسکونی، مسجد و شبستان، آتشکده، حمام، اصطبل، انبار علوفه و آسیاب می باشد. کاروانسرای دیرگچین در سال ۱۳۸۲ به عنوان اثر ملی ثبت شد و امروزه در کیلومتر ۶۰ آزادراه قم گرمسار قابل مشاهده می باشد.
