مسابقات جام جهاني به غير از فوتبال هاي هيجان انگيز و مختلفي که در آن برگزار مي شود و بدون شک نمي توان مشابه آن ها را در هيج سال ديگري مشاهده کرد اما نکته ديگري که شايد از نگاه بسياري به دور باشد ميزان گردش مالي در آن است. اين گردش مالي از درآمدهاي هر تيم، حق پخش تلويزيوني، اسپانسرها، بليت فروشي، ساخت و بهره برداري از زيرساخت ها، فروش بليت هواپيما و رزرو هتل و موارد اين چنين حاصل مي شود. به عنوان يک آمار کوچک، بد نيست نگاهي داشته باشيم به چند قلم از گردش هاي مالي اي که طي همين جام انجام ميشود.

 

درآمد ديگري که بايد حتما به آن اشاره کنيم پولي است که فيفا به عنوان مسئول برگزاري تمامي مسابقات بدست خواهد آورد. اين فدراسيون جهاني اکثر هزينه هاي مربوط به آن را انجام مي دهد اما در انتها انتظار دارد که درآمدي بيشتر از همه داشته باشد. فيفا در پايان جام جهاني 2014 که در برزيل برگزار شد، توانست درآمد 4 ميليارد و 800 ميليون دلاري داشته باشد. آن ها 2 ميليارد و 600 ميليون تنها به عنوان سود دريافت کردندو الباقي اين مبلغ از طريق فروش حق پخش، اسپانسرينگ و بليط فروشي بدست آمده است. انتظار مي رود که اين عدد در بهترين حالت ممکن در سال 2018 به 6 ميليارد دلار برسد که نسبت به جام قبلي 25 درصد رشد داشته است. روسيه به عنوان ميزبان اين جام نيز اعلام کرده است که درآمد حاصل از جام نزديک به 26 ميليارد دلار خواهد بود. همچنين اين مسابقات باعث شده تا 220 هزار شغل جديد در اين کشور ايجاد شود.

 

تمام اين اعداد و ارقام شايد به نظر زياد آمده و باعث حيرت برخي شود اما دليل اصلي از گفتن اين اعداد رسيدن به آماري ديگر از پشت پرده مسابقات جام جهاني بود. تمام مسابقات ورزشي در دنيا اگر يک چهره مشخص مانند آنچه که ما در تلويزيون شاهديم داشته باشند يک چهره پنهان و شايد در برخي موارد زشت نيز دارند. اين چهره پنهان از هواداران بسيار تعصبي آغاز و تا شرط بندي هاي کلاني که به صورت غيرقانوني انجام مي شود، ادامه دارد. شرط بندي يکي از فعاليت هاي مضمومي است که در برخي نقاط دنيا به صورت قانوني و در بسياري از کشورها به صورت کاملا غير قانوني انجام مي شود. کشورهاي مختلف در سراسر دنيا هستند که برخورد بسيار شديدي با بنگاه هاي شرط بندي دارند و مجازات هاي سنگيني براي افرادي که در اين بنگاه ها عضو هستند در نظر مي گيرند که در اين مورد پيشتر با جزئيات بهتري بحث خواهيم کرد. نکته مهمي که اکنون وجود دارد از نظر اعدادي است که در اين حوزه جا به جا مي شود.

 

بهتر است با يک مثال کوچک به سراغ بحث اقتصادي بنگاه هاي شرط بندي در دنيا برويم. خبرگزاري کشور استراليا که شرط بندي در آن به صورت قانوني انجام مي شود اعلام کرده است که حتي کوچک ترين بنگاه ها نيز مي توانند تا چند ده ميليون دلار در آمد داشته باشند و يکي از بزرگترين بنگاه هاي شرط بندي اين کشور خود را براي سود 100 ميليون دلاري آماده مي کند. اگر اين عدد با ميزان جمعيت کل کشور استراليا مقايسه کنيم متوجه خواهيم شد که بخش اعظمي از علاقمندان به فوتبال تنها در طي يک ماه برگزاري اين مسابقات دارايي خود را از دست مي دهند.

 

حال اگر درآمد يک بنگاه کوچک در کشوري که فوتبال قوي هم ندارد را به عنوان معيار قرار دهيم و به کل دنيا نگاه کنيم مي توان تخمين زد که گردش مالي بنگاه هاي شرط بندي در کل دنيا که به صورت قانوني و غير قانوني انجام مي شود، نزديک به 400 ميليارد دلار است. اين يعني بيشترين ميزان پولي که طي برگزاري 64 مسابقه فوتبال جا به جا مي شود تنها به علت شرط بندي هاي مختلفي است که در نقاط گوناگون انجام مي گردد.  بحث اقتصادي تنها بخشي از موضوع را نشان مي دهد. طبق گفته متخصصين بخش بسياري از اين درآمد که شايد هيچگاه نتوان عدد دقيق آن را معين کرد به واسطه سايت هاي آنلاين شرط بندي، شرط بندي هاي زيرزميني و مواردي از اين دست انجام مي شود به همين سبب نمي توان مشخص کرد که اين درآمدهاي هنگفت در چه بخش هاي مصرف خواهند شد. خارج شدن سرمايه ها از دست مردم و وارد شدن آن به جيب افراد ناشناسي که به هيچ عنوان معلوم نيست به چه شکلي آن را خرج مي کنند باعث مي شود تا سرمايه ها در اختيار افراد محدود قرار گرفته و حتي عاملي براي گسترش فساد باشد.

 

اما اين مشکل از کجا ناشي مي شود؟ بر اساس آخرين تحقيقاتي که توسط روانشناسان انجام شده است، اعتياد به شرط بندي يکي از بدترين نوع هاي اعتياد است که حتي برخي انسان ها را زودتر از مواد مخدر به ورطه نابودي مي کشاند. تحقيقات نشان مي دهد افرادي که يکبار در شرط بندي پيروز مي شوند تا چند سال به صورت ناخودآگاه علاقه و ميل به شرط بندي دوباره دارند اين در حالي است که شکست در يک شرط بندي هر فردي را براي افزايش سرمايه و جبران شکست تحريک مي کند.

 

مبارزه با شرط بندي
يکي از راهکارهاي ابتدايي براي مبارزه با اين وضعيت ممنوعيت ايجاد بنگاه هاي شرط بندي و جلوگيري دولت ها از گسترش اين فرهنگ اشتباه است. در بسياري از کشورهاي دنيا از جمله آسيا، اروپا، آمريکا و افريقا برخوردهاي جدي با شرط بندي در همه حوزه ها انجام مي شود. در همين زمينه کره جنوبي به عنوان يکي از کشورهاي پيشرفته در جام جهاني 2018 با يک سيستم پيشرفته به دنبال کشف و انهدام بنگاه هاي شرط بندي غيرقانوني است. پليس اين کشور يک برنامه و عمليات هماهنگ شده را بر اين موضوع ترتيب داده است.

 

کشور چين نيز پيش از آغاز بازي‌هاي جام جهاني يکي از بزرگترين باندهاي شرط بندي را در اين کشور از بين برد و در همين راستا 100 نفر را دستگير و به زندان فرستاد. در چين شرط بندي هاي غير قانوني از حالت هاي فيزيکي به مجازي تبديل شده و در نرم افزار وي چت بيشتر ديده مي شود که پليس به نوبت در حال از بين بردن آن ها است. طبق آماري که پليس اينترپل اعلام کرده است، در سال 2014 که جام جهاني پيشين در حال برگزاري بود در کشورهاي چين، هنگ کنگ، ماکائو، مالزي، سنگاپور و ويتنام گروه هاي مختلف شرط بندي غيرقانوني از بي رفته اند که ارزش آن ها نزديک به 2 ميليارد و 500 ميليون دلار بوده است.

 

ژاپن ديگر کشور آسيايي است که به صورت جدي با موضوع شرط بندي مبارزه مي کند و همه نوع شرط بندي را ممنوع اعلام کرده است. البته در قوانين اين کشور نکات ضعيفي نيز ديده مي شود چرا که  برخي از انواع شرط بندي به خاطر موارد فرهنگي و تاريخي آزاد است. با اين حال دولت ژاپن با جديت و قاطعيت در حال برخورد با تمامي شرط بندي هاي آنلاين است.

 

قطر ديگر کشور بسيار سختگير در زمينه انواع شرط بندي به شمار مي آيد. به گفته بسياري هيچ کشوري به اندازه قطر در اين زمينه سخت گير نيست و آن ها بالاترين حد مجازات ها را براي افرادي که شرط بندي ايجاد يا انجام مي دهند در نظر مي گيرند. آن ها با همه نوع شرط بندي آنلاين مبارزه مي کنند که همين مورد باعث به وجود آمدن مسابقات شرط بندي زيرزميني شده و البته دولت در حال يافتن راهي براي مقابله با اين مورد نيز هست.

 

به هرحال آن چيز که مسلم است محبوبيت رو به افزايش اين مسابقات غيرقانوني است که به طور نگران کننده آمار آن در دنيا در حال افزايش است اما با پيگيري دولت ها و وضع قوانين مختلف مي تواند اين موضوع کنترل شده و جلوي پيشرفت فاجعه بار آن گرفته شود. با گسترش هرزه وار اين مسابقات بايد شاهد افزايش بيماري هاي عصبي در ميان افرادي باشيم که علاقه شديدي به مسابقات ورزشي و در کنار آن شرط بندي در بنگاه هاي مختلف دارند.

 

سعید آقایی//