به گزارش پایگاه اطلاع رسانی خبر قم به نقل از مرکز خبر حوزه، آیت‌الله محسن اراکی در مراسم آغاز به کار پژوهشگاه فقه نظام در قم بیان داشت: مسأله فقه نظام، مهم‌ترین مسأله‌ای است که باید مورد بحث و توجه قرار گیرد؛ این فقه از فقه فرد مهم‌تر بوده؛ فقه فردی مقدمه فقه نظام است.
وی افزود: اساس مباحث مربوط به فلسفه فقه نظام آن بوده که مکلف به تکالیف الهی آیا فرد است یا مکلفی به نام جامعه نیز وجود دارد و تکالیفی بر عهده دارد؟ از مجموع آیات کریمه قرآنی و روایات معصومین(ع) چنین استفاده می‌کنیم که تکلیف فرد مقدمه انجام تکلیفی است که به صورت جامعه متوجه می‌شود.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی بیان کرد: قرآن کریم بیان می‌کند وحدت جامعه بشری جز در سایه دین خدا تحقق پذیر نیست؛ محال است که جامعه بشر بدون زیرسایه دین خدا قرار گرفتن یکپارچه شود.
آیت‌الله اراکی تصریح کرد: جامعه بشری با دین، واحد می‌شوند؛ این واحد تکلیفی دارد که باید خود این واحد تکلیف خود را به جای آورد؛ بخشی از فقه اجتماعی مسأله امر به معروف و نهی از منکر است؛ این مسأله هنوز مورد بررسی اساسی فقهی قرار نگرفته است، زیرا مباحث بسیاری در امر به معروف و نهی از منکر است که باید بازشکافی شود؛ وقتی با بعد اجتماعی به این عنصر نگاه کنیم بسیاری از تعاملات را مورد تأثیر قرار می‌دهد.
وی گفت: این مسائل باید در پژوهشگاه فقه نظام و پژوهشگاهی نظیر این مرکز مورد مداقه قرار بگیرد؛ جامعه الهی و ایمانی قطعاً جامعه واحدی با نفس واحد است؛ در ابتدا مسلمانان یک وحدت اعتباری پیدا می‌کنند که به اعلام شهادتین این وحدت شکل می‌گیرد؛ با همین اطاعت از فرمان یک رهبر الهی جامعه واحد شکل می‌گیرد، زیرا همه جامعه با امر یک رهبر حرکت می‌کنند؛ این وحدت دارای دو مرحله اعتباری(با اعلام) و وحدت حقیقی(با اطاعت عملی) است.
وی افزود: کسانی که در عمل اطاعت نمی‌کنند جزو پیکره جامعه ایمانی به شمار نمی‌آیند؛ پس از این وحدت حقیقی جامعه به جامعه‌ای مبدل می‌شود که یک پدر و مادر دارد؛ این مبحث تنها مرتبط به جوامع اسلامی نیست، بلکه هرجامعه‌ای را می‌تواند شامل شود.
آیت‌الله اراکی تصریح کرد: در این زمینه باید به این مسأله نیز توجه کرد که بانک‌های ما نیز چنین است؛ نظام بانکی نظامی بوده که باید بر اساس ایجاد عدل حرکت کند؛ اگر معاملات نظام بانکی را به فقه مشروع کنیم آنچه محصول این بانک می‌شود باید عدل باشد، اما آیا واقعاً آنچه برآمد سیستم بانکی است عدل است یا خیر؟ امروزه کسانی که می‌خواهند یک هزار میلیارد وام بگیرند دست آنها به همه جا می‌رسد؛ ولی وقتی یک جوان برای ساختن زندگی خود نیازمند 50 میلیون پول است محال بوده که بتواند چنین وامی را به سادگی دریافت کند؛ این تبعیضات محصول این سیستم است؛ کسی نمی‌گوید که آنها خیانت می‌کنند، بلکه این مسأله نشان می‌دهد که نظام بانکی ما اشتباه است.
وی افزود: باید نظام اقتصادی شکل بگیرد که اصول اصلی فقه اجتماعی در آن رعایت شود؛ در عرصه فرهنگ نهادهای مختلفی فعالیت دارند، ولی خروجی آنها از جمله صداوسیما در جامعه آن چیزی نیست که هدف این نهادها باشد؛ بسیاری از لباس‌هایی که جوانان بر تن دارند بر خلاف نص روایات بزرگان دین هستند؛ عیب کار در تدین شخصی افراد نیست، بلکه مشکل از این است که خروجی لازم ایجاد نشده است؛ برخی از کارهایی که انجام می‌شود به فرهنگ عمومی مردم مبدل شده است.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی بیان کرد: در فقه فردی موفق بوده‌ایم، ولی مشکل آن است که در فقه اجتماعی نتوانستیم نهادینه سازی کنیم اگر صداوسیما فقه فرهنگ داشته باشد این اوامر نیز در جامعه شکل می‌گیرد؛ مباحثی چون داماد سرخانه در تلوزیون ما به حدی مورد تمسخر واقع شد که بسیاری از دختران و پسران حاضر نشدند در خانه پدر و مادر زندگی مشترک خود را آغاز کنند و همین مشکلات بی خانگی موجب طلاق و مشکلات بسیاری برای آنها شد.
آیت‌الله اراکی تصریح کرد: نخستین مسوول در نشر فرهنگ بد، صداوسیما است نه به شکل معتمدانه بلکه به شکل جاهلانه و دلیل آن نیز عدم وجود فقه فرهنگ است؛ مسایلی چون ترویج بی غیرتی و عادی سازی روابط زن و مرد در عرصه‌های مختلف اجتماعی کل جامعه را متضرر می‌کند؛ شاید از نظر فقه فردی بسیاری از روابط مشکلی نداشته باشد، ولی کلیت آن ایجاد یک روابط غیر صحیح اجتماعی است.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی بیان کرد: فقه نظام، در عرصه اقتصاد و فرهنگ و تربیت و سیاست و حقوق تکالیفی دارد که باید آنها را استخراج کرد که برخی ازاین تکالیف به صراحت و کنایه و مطالعه سیره قابل استحصال است.
