به گزارش پایگاه اطلاع رسانی خبر قم ، اثرگذاری ناوگان اتوبوسرانی در شهر‌هایی مانند قم که از سیستم‌های حمل نقل روز مانند مترو، قطار سبک شهری و منوریل برخوردار نیستند، بسیار بیشتر است. شهر قم با وجود جمعیت بیش از یک میلیون نفر و همچنین حضور مستمر خیل عظیم زائران و مسافران از ترافیک بالایی در نقاط مختلف به ویژه هسته مرکزی شهر برخوردار است.
شبکه حمل و نقل عمومی این شهر به صورت سنتی فعالیت کرده و سال‌ها هیچ تغییری در روند آن ایجاد نشده بود تا بتواند پاسخگوی نیاز‌های حمل و نقل شهری باشد. از این رو مسئولان شهری بر آن شدند تا به منظور سهولت در سفرهای درون شهری تحولی در این زمینه ایجاد کنند.
این طرح از سال گذشته با شروع به کار خطوط ویژه اتوبوسرانی در مسیرهای ترمینال تا شهر قائم و باجک تا پردیسان کار خود را آغاز کرده بود و کم کم زمان آن رسید تا طرح در مرحله دوم تکمیل شود.
مردم قم طرح تحول در اتوبوسرانی را ابتدا با گاردریل‌های زردرنگی شناختند که در خیابان‌هایی مانند آذر و امام خمینی (ره) مسیرشان را به دو نیم تقسیم کرده بود. انجام این کار واکنش‌های مثبت و منفی بسیاری را برانگیخت. با این حال و با وجود فشارهای برخی مدیران استانی و ...، شهرداری طرح را با قوت ادامه داد تا امروز که اجرای قسمت دوم طرح را کلید زده است. حالا این طرح از نظر شکل‌گیری خطوط به انتهای خود رسیده و شهرداری قم در این راستا اجرای طرح تحول در شبکه اتوبوسرانی را با هدف کاهش ترافیک و سهولت در تردد شهروندان به مرحله اجرا در آورده است.
سید مرتضی سقائیان‌نژاد در خصوص اجرای این طرح اظهار می‌کند: شهرداری قم برای کاهش مشکلات ترافیکی موجود در محور‌های مختلفی همچون بهبود حمل و نقل عمومی، ارتقای فرهنگ شهروندی و آموزش ترافیک، حمل و نقل هوشمند و حمل و نقل پاک و غیر موتوری را در دستور کار خود دارد و در جدی‌ترین اقدام، طرح تحول شبکه در خطوط اتوبوسرانی را تدوین و اجرای آن را آغاز کرده است.
وی با بیان اینکه خطوط اتوبوسرانی در قم با مشکلات زیادی مواجه است می‌افزاید: از یک سال پیش مطالعه، بررسی و برنامه‌ریزی برای رفع این مشکلات را شروع کردیم که نتیجه این تلاش‌ها به تدوین طرح تحول در شبکه خطوط اتوبوسرانی منجر شد.
شهردار قم افزایش سرعت خدمات‌دهی به شهروندان و روان‌سازی ترافیک به ویژه در هسته مرکزی شهر را از مزایای اجرای این طرح می‌داند و ابراز می‌کند: کاهش بار ترافیکی در محدوده هسته مرکزی شهر و حذف پایانه‌های موجود در این محدوده و تبدیل آنها به ایستگاه‌های تبادلی و میانی از جمله اهداف این طرح است.
سقائیان‌نژاد ادامه می‌دهد: حرم مطهر حضرت معصومه (س) که در هسته مرکزی شهر قرار گرفته از نقاط مورد توجه در طرح تحول است تا بتوانیم در این منطقه که محل تردد زائران و مسافران زیادی است، زمینه کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی را ایجاد و فضای معنوی مطلوب‌تری را برای حضور مردم فراهم کنیم.
کاهش حجم ترافیک در هسته مرکزی شهر، حذف پایانه‌های موجود، جلوگیری از توقف اتوبوس‌ها و به طبع آن کاهش آلودگی هوا، آزادسازی مسیرها و شوارع در محدوده اجرای طرح، افزایش سطح پوشش شبکه خطوط و دسترسی سهل و آسان مسافران و همشهریان به شبکه از جمله اهداف اجرای این طرح ذکر شده است. این در حالی است که وقتی چند دقیقه‌ای در میدان مطهری به عنوان یکی از میادین اصلی در هسته مرکزی شهر قم توقف کنی چیزی جز این حس می‌کنی. مردمی که سردرگم به دنبال ایستگاه‌های اتوبوس می‌گردند و بعضا نمی‌دانند باید کدام اتوبوس را برای رسیدن به مقصدشان سوار شوند.
سعید امراللهی مدیرعامل سازمان اتوبوسرانی شهرداری قم نیز در این خصوص می‌گوید: قبول داریم که اطلاع‌رسانی ما که به تناسب ظرفیت‌های موجود پاسخگوی نیاز کل شهر نبوده است و ما بابت این موضوع متاسفیم.
وی در خصوص طرح تحول در خطوط شبکه اتوبوسرانی بیان می‌کند: در طرح جدید اگر چه سطح پوشش شبکه هنوز به صورت 100 درصد نیست اما سطح پوشش این شبکه بالا رفته و شبکه جدید پاسخگوی عموم سفرهای درون‌شهری است.
مدیرعامل سازمان اتوبوسرانی شهرداری قم در خصوص شلوغی میدان مطهری می‌افزاید: حدفاصل چهار راه غفاری تا پل بازار، بلوار منتظری، بستر رودخانه، پایانه زائر و سه راه بازار از مدار بهره‌برداری خارج شده‌اند و ایستگاه‌های اطراف میدان به عبوری تبدیل شده‌اند. تعدادی معدودی اتوبوس حدفاصل پل شادمان تا علیخانی و روی پل علیخانی توقف می‌کنند که این موجب می‌شود میدان شلوغ به نظر برسد اما راندمان جابه‌جایی مسافر بیشتر از گذشته است.
امراللهی به مزایای اجرای این طرح اشاره می‌کند و می‌افزاید: افزایش در سرعت جابه‌جایی، کاهش تاخیر در سفرهای درون شهری، کاهش تقاضای سفر با وسایط نقلیه شخصی به دلیل پویا بودن شبکه و نیز توزیع متناسب درآمد از جمله مزایای اجرای این طرح است.
این مقام مسئول در پاسخ به این سئوال که برخی از مسیرها زیر پوشش کامل قرار نگرفته‌اند اظهار می‌کند: گروهی از سفرها از حجم کمتری برخوردارند و به طور مثال خیابان هفت تیر حدفاصل 30 متری کیوانفر و 20 متری شهید بهشتی از جمله این مسیرها محسوب می‌شود و به دلیل محدودیت در آن نقطه شوارع شهری اجازه اتصال خطوط را نمی‌دهد و از سوی دیگر تقاضا برای این مسیرها نیز کم است و با فرض اینکه بخواهیم برای این مسیرها اتوبوس جداگانه در نظر بگیریم شبکه معابر بسیار شلوغ می‌شود.
اما جدی‌ترین اتفاقی که در این طرح افتاده، جایگزین شدن خطوط اتوبوسرانی قبلی با خطوط ویژه‌ای است که البته استانداردهای بی‌آرتی را ندارند اما هم مسیرهای طولانی‌تری را شامل می‌شوند و هم قرار است سریع‌تر از گذشته مسافر را به مقصد برسانند.
امراللهی با بیان اینکه خطوط جدید از تلفیق خطوط قدیمی با یکدیگر به وجود آمده است ادامه می‌دهد: تمام مسیرها در این طرح اعم از حومه و اصلی به مرکز شهر متصل می‌شوند. در مطالعات انجام شده هشت مسیر اصلی در قم شناسایی شدند که در سیستم سنتی گذشته تمام خطوط به طور مشترک این مسیرها را پوشش و به هسته مرکزی شهر متصل می‌شدند که این مسئله از نقاط ضعف سیستم به حساب می‌آمد. بر اساس طراحی انجام شده 10 مسیر اصلی معین و 40 خط قبلی جای خود را به 16 خط جدید داده‌اند که 10 خط اصلی و 6 خط حومه‌ای یا تغذیه‌کننده محسوب می‌شوند.
وی با اشاره به برخی واکنش‌ها و مخالفت‌های مردم و کسبه عنوان می‌کند: از میان کسبه موجود در خیابان‌هایی که این طرح در آن اجرا شده نارضایتی‌هایی زیادی دیده شده است و طبیعی است که در طرح‌های از این دست همیشه تعدادی مخالف هم وجود داشته باشد اما وظیفه ما در نظر گرفتن مصالح عموم مردم است نه عده‌ای خاص.
مدیرعامل سازمان اتوبوسرانی شهرداری قم و حومه با بیان اینکه به دلیل تفاوت در نیازها و دیدگاه‌ها امکان کسب رضایت 100 درصدی همه مردم وجود ندارد اذعان می‌کند: از زمان آغاز طرح جلسات مختلفی بر اساس تقاضاهای مردم، کسبه و کارکنان مشغول در سیستم حمل و نقل، تشکیل داده و تقاضاهای منطبق بر منطق را مد نظر قرار داده و در بسیاری از خطوط اصلاحات لازم را انجام داده‌ایم.
این مقام مسئول در خصوص افزایش کرایه اتوبوس‌ها اظهار می‌کند: بسیاری از مسافران در شبکه جدید از مسیری جدید تلفیق شده از دو مسیر قدیمی یا از دو مسیر استفاده می‌کنند و برای طی این مسافت بیشتر فقط یک کرایه می‌پردازند که از لحاظ اقتصادی برای آنان مقرون به صرفه است.
امراللهی در ارتباط با معترض بودن برخی رانندگان به طی مسیرهای طولانی با کرایه کم می‌گوید: در حال حاضر نرخ کرایه اتوبوس بر اساس کیلومتر نیست بلکه بر اساس خط تعریف شده و مسیرهایی که بیشتر از 6 کیلومتر باشند کرایه آنها 450 تومان کرایه نقدی و 327 تومان با الکترونیک کارت محاسبه می‌شود و امیدواریم در آینده بتوانیم بستری فراهم کنیم تا نرخ کرایه اتوبوس نیز مانند تاکسی‌ها بر اساس کیلومتر محاسبه شود.
وی اهمیت استفاده از وسایل نقلیه عمومی را مورد توجه قرار می‌دهد و عنوان می‌کند: باید شهروندان را ترغیب و تشویق کنیم تا از حمل و نقل عمومی که می‌تواند در مشکلات شهری از جمله ترافیک بسیار تاثیرگذار باشد، استفاده کنند.
وی یادآوری می‌کند: ایجاد یک شبکه پویا که بتواند پاسخگوی خواسته‌های همشهریان و انواع تقاضای سفر باشد ضروری است و تکمیل ناوگان و نظم و انضباط سرویس دهی در شبکه حمل و نقلی از جمله مواردی است که گرایش به استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی را افزایش می‌دهد.
باید توجه داشت مطلوبیت شبکه حمل و نقل و کیفیت آن و همچنین در کنار آن سرعت تردد و یا جابجایی شبکه از جمله موارد دیگری است که در افزایش میزان سفر و جلب مسافر برای استفاده از حمل و نقل عمومی تاثیرگذار باشد.
باید منتظر بود و دید اجرای این طرح سهم استفاده مردم از اتوبوس در حمل و نقل درون شهری را که در حال حاضر تنها 25 درصد است، افزایش خواهد داد یا نه؟
================
گزارش از معصومه فرمایشی
منبع : فارس
