پایگاه اطلاع رسانی خبرقم (قم نا): شاهراه مواصلاتی ۱۷ استان، واژه‌ای تکراری که همواره در دنباله شهر قم روان است، در کنار این همراهی وجود بارگاه ملکوتی حرم حضرت معصومه(س) و مسجد مقدس جمکران در این شهر موجب شده تا خیل عظیمی از زائران در این شهر میهمان قمی‌ها باشند، به گونه‌ای که هر ساله رقم عبور و مرور ۲۰ میلیون زائر از این شهر در رسانه‌ها اعلام می‌شود.
گرچه ماندگاری کوتاه مدت زائران یکی از دغدغه‌هایی است که مسئولان امر به دنبال رفع آن هستند اما قطعا تعداد بالای افرادی که به قم سفر می‌کنند نیز می‌تواند با مدیریت صحیح به عنوان سرمایه‌ای برای این استان باشد؛ سرمایه‌ای که قطعا می‌تواند با توجه به آن بخشی از تولیدات صنایع دستی و سوغات قم را به زائران و مسافران این شهر عرضه کند.
سوهان به عنوان شیرینی خوش طعم معروف‌ترین سوغاتی قم است اما در کنار آن صنایع دستی همچون خرمهره و انگشتر نیز از دیگر سوغاتی است که می‌تواند در کنار سوهان برای قم آب و نان داشته باشد، تا زائران و مسافران علاوه بر چشیدن طعمی شیرین، انگشتر و خرمهره را نیز ره آورد سفر خود به قم را همراه داشته باشند.
خرمهره؛ نگین فیروزه‌ای قم
خرمهره از صنایع دستی مختص قم است به رنگ آبی فیروزه‌ای که به آن کوجی یا مهره مهر نیز می‌گویند به دلیل استفاده خاص از این شی در گذشته که در کنار نمک به عنوان وسیله‌ای برای دوری از چشم و نظر استفاده می‌شده و هنوز هم کاربرد در این وسیله از یاد نرفته است، می‌توان گفت بسیاری از مردم ایران در دور‌ترین نقطه کشور این صنایع دستی قم را دیده باشند گفته‌ای که ابوالقاسم سعادتمند یکی از تولید کنندگاه خرمهره در قم نیز بر آن صحه می‌گذارد.
وی خرمهره را دارای قدمتی ۶ هزار ساله معرفی می‌کند صنعت دستی که به گفته این تولید کننده در اروپا به قم تکنیک معروف است.
سعادتمند در گفته‌های خود به نکته جالبی اشاره دارد اینکه اروپائیان به اینگونه مهره‌ها با نگاه شانس توجه دارند و از آن استقبال می‌کنند.
وی خرمهره را بومی قم معرفی می‌کند مهره‌ای که در نقش‌های ماه و ستاره و گل و... ساخته و در سایر صنایع دستی استفاده می‌شود.
این تولید کننده خرمهره که بازارهای جهانی صادرات تولیدات خود را نیز تجربه کرده است، ساخت خرمهره یا همان کوجی را در خانواده خود موروثی می‌داند شی‌ای که با خانواده سعادتمند عجین شده و همه آن‌ها را با این تولید می‌شناسند و اینکه خودش نزدیک به پنج سال از عمر خود را صرف تولید این صنایع دستی کرده است و تلاش برای احیای آن نیز از جمله افتخارات خود می‌داند.
وی استفاده از خرمهره همراه با سایر صنایع دستی و تولیدات را از جمله دلایل رونق مجدد این تولید منحصر به فرد قم می‌داند تزئین بر روی گلیم یا آینه و یا کاربرد آن در زیور آلات و ساخت دستبند و... از جمله دلایل عنوان می‌کند.
سوهان فرد اعلاء
سوهان یکی از شیرینی‌ها و سوغاتهای معروف قم است. شیرینی که با نام قم عجین شده تا کام زائران و مسافران این دیار کویری را با حلاوت خود شیرین کند سوغاتی که زائران و مسافران در عبور خود از قم حتما طعم آن را با خود به همراه می‌برند.
به گفته یکی از تولید کنندگان این سوغات در برخی از تعطیلات سال که عبور و مرور در قم افزایش پیدا می‌کند تولیدکنندگان به نام این سوغات شیرین نمی‌تواند پاسخگوی نیاز مراجعه کنندگان باشند.
امیرحسین سرور که یکی از تولید کنندگان سوهان است، آرد، کره، زرده تخم مرغ، هل، زعفران و جوانه گندم را از جمله مواد تشکیل دهنده سوهان معرفی می‌کند و آن را تنها شیرینی می‌داند که نمی‌توان در خانه پخت.
وی می‌گوید: بعد از مخلوط کردن این مواد با یکدیگر نزدیک به ۱۲ ساعت باید به طور مداوم مواد را به هم زد تا آب آن کاملا تبخیر شود و به همین دلیل تولید آن در منزل غیر ممکن است.
این تولید کننده سوهان، سوهان تخت و لقمه‌ای را از تولیدات دارای پیشینه می‌داند که به مرور زمان و با توجه به نیاز بازار سوهان از نوع سکه‌ای، گزی، حبه‌ای و مدل‌های دیگری که هم اکنون نزدیک به ۱۰ مورد است بدان اضافه شده است و در حال حاضر در حال تولید است.
سرور با اشاره به اینکه قم را با سوهان می‌شناسند بر این نکته تأکید دارد که گرچه برخی از استان‌ها سعی کرده‌اند سوهان را تولید کنند اما کیفیت سوهان خوب بی‌نظیر است و قابل تولید توسط سایرین نیست.
قم در رکاب انگشتر سازی
انگشتری سازی یکی دیگر از صایع دستی قم است که امروزه اقبال زیادی را در این شهر پیدا کرده و در کنار سوهان به یکی از سوغاتی‌های این شهر تبدیل شده است انگشترهایی با رکاب و نگین‌های مختلف که قیمتی از ۱۰۰ هزار تا پنج میلیون تومان را تجربه می‌کنند و با زائران و مسافران به عنوان سوغات راهی سایر شهرهای کشور می‌شود.
مرتضی کیامهر که از تولیدکنندگان انگشتر در قم است، با اشاره به اینکه برای ساخت انگشتر چندین شغل باید همراه با هم باشند ریخته‌گری، جوشکاری، طراحی و قالب سازی را از جمله مشاغلی و هنرهایی معرفی می‌کند که در ساخت انگشتر این کالا را همراهی می‌کنند.
وی ظرافت ساخت انگشتر را از زیور آلات نیز بیشتر می‌داند زیرا بیشتر زیور آلات توسط دستگاه‌ها تولید می‌شوند و این در حالی است که تمام مسیر ساخت انگشتر با دست انجام می‌شود.
وی نقره به کار رفته در ساخت انگشتر را نقره ایران و یا وارد شده از سوئیس می‌داند که با نگین‌های فیروه‌ای نیشابور، زمرد کلمبیا، عقیق یمن، در نجف و زبرجد برزیل تزیین شده و راهی بازار می‌شود.
نکته جالب در صحبت‌های کیامهر اشاره وی به کشورهایی است که نگین‌های انگشتری ایران از آن وارد می‌شود کشورهایی همچون کلمبیا و برزیل و آفریقا که نگین‌های زبرجد و زمرد و یاقوت خود را روانه ایران می‌کنند.
وی در ادامه قیمت یک انگشتر را بنا بر نگین آن قیمت گذاری می‌کند اینکه در برخی از مواقع با توجه به نگینی که برای یک انگشتری سفارش داده می‌شود قیمت یک انگشتر را به مرز ۵۰ میلیون تومان می‌رساند.
این تولید کننده انگشتر در قم، این استان را در حال حاضر قطب تولید می‌داند و اینکه با توجه به کیفیت و رشدی و اقبال عمومی که برای ورود به بازار این کالا صورت گرفته تولیدات با کیفت موجب شده تا انگشتر قم در دیگر کشور‌ها بخصوص کشورهای عربی خواهان فراوان داشته باشد.
وی اندونزی و برخی از کشورهای آفریقایی را از دیگر مقصد‌های انگشترهای تولید شده قم معرفی می‌کند.
در هر حال سوهان و انگشتر و خرمهره، سوغات‌هایی از شهر قم هستند که در ایام نوروز می‌تواند همراه مسافرین به سایر شهر‌ها سفر کنند.
منبع: مهرنيوز
